اندازه گیری سوربات پتاسیم و بنزوات سدیم در نمونه‏ها‏ی دوغ عرضه شده در شهر تهران با روش hplc

سابقه و هدف: دوغ محصول تخمیری سالم و سلامت بخش است که به عنوان یک نوشیدنی ملی ایران محسوب می شود. با توجه به اهمیت ملی دوغ و مصرف روز افزون این نوشیدنی تخمیری سلامت بخش و استفاده از نگهدارنده های سوربات و بنزوات به منظور افزایش ماندگاری و کاهش بار میکربی در دوغ، لزوم مطالعاتی به منظور تعیین استاندارد و حدود مجاز این افزودنی ها در این فرآورده لبنی تخمیری حائز اهمیت است. هدف از این مطالعه، اندازه گیری سوربات پتاسیم و بنزوات سدیم در نمونه‏ها‏ی دوغ عرضه شده در سطح تهران می باشد. مواد و روشها: به منظور اندازه گیری سطوح نگهدارنده های سوربات پتاسیم و بنزوات سدیم در دوغ، ابتدا عوامل موثر بر استخراج سوربات پتاسیم و بنزوات سدیم (ph‏ نمونه استخراجی، حجم حلال استخراجی، میزان محلول کارز و سرعت سانتریفوژ) بهینه سازی و از روش ارقام شایستگی معتبرسازی گردیدند. بدین منظور، حدود 90 آنالیز بر روی نمونه دوغ تهیه شده در آزمایشگاه انجام گردید. سپس، تعداد 60 نمونه دوغ از نوع بدون گاز گرمادیده در 3 ماه متوالی فصل تابستان از سطوح بازار جمع آوری و میزان سوربات پتاسیم و بنزوات سدیم با دستگاه hplc مورد اندازه گیری قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارspss 16 استفاده گردید. یافتهها: نتایج تحقیق نشان داد دوغ‏ های صنعتی معروف عرضه شده در شهر تهران در فصل تابستان (تیر، مرداد و شهریور) از نظر مقدار غلظت سوربات پتاسیم و بنزوات سدیم، تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند. بیشترین غلظت سوربات پتاسیم و بنزوات سدیم به ترتیب 8/267 و 3/49 میلی گرم بر کیلوگرم و کمترین غلظت این نگهدارنده ها به ترتیب 2/8 و 6/4 میلی گرم بر کیلوگرم در نمونه های دوغ اندازه گیری گردید. نتیجه گیری: علیرغم عدم وجود حد استاندارد برای مصرف نگهدارنده‏های سوربات پتاسیم و بنزوات سدیم در دوغ، این نگهدارنده‏ها در دوغ های مصرفی شهر تهران استفاده می شوند. تحقیق حاضر می تواند گامی مؤثر برای تدوین استاندارد و تعیین حدود مجاز مصرف نگهدارنده های سوربات پتاسیم و بنزوات سدیم محسوب شود. واژگان کلیدی: سوربات پتاسیم- بنزوات سدیم- دوغ- کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا